Cộng đồng Chính trị-An ninh ASEAN: Cơ hội và thách thức ở phía trước

Cộng đồng Chính trị-An ninh ASEAN:

Cơ hội và thách thức ở phía trước

Nguyễn Thị Thanh Thủy (Tr 32-41)

Tóm tắt: Nghiên cứu này gồm ba nội dung chính. Phần đầu trình bày tổng quan về Cộng đồng Chính trị-An ninh ASEAN (APSC), một trong ba trụ cột của Cộng đồng ASEAN (AC), bao gồm mục tiêu, các lĩnh vực và kế hoạch hành động, các cơ chế hợp tác. Phần này đặc biệt lưu ý tới sự thuận lợi cơ bản của APSC so với hai cộng đồng còn lại của ASEAN, đó là sự kế thừa các cơ chế hợp tác có sẵn của ASEAN trong lĩnh vực an ninh-chính trị. Phần thứ hai trình bày những kết quả hoạt động bước đầu của APSC theo đánh giá của Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 49 tại Lào tháng 7/2016. Trên cơ sở phân tích và đánh giá những kết quả bước đầu mà APSC đã đạt được trong bối cảnh của tình hình an ninh-chính trị trong khu vực Đông Nam Á. Phần ba nhận dạng về những cơ hội mà APSC có được, đồng thời chỉ ra những thách thức mà cộng đồng này sẽ phải đối mặt trong thời gian tới. Trên cơ sở đó, tác giả đưa ra một số khuyến nghị cho APSC nói riêng và ASEAN nói chung.  

Từ khóa: Cộng đồng ASEAN; Cộng đồng Chính trị-An ninh ASEAN; Đông Nam Á; cơ hội, thách thức.

Ngày nhận: 28/9/2016; ngày chỉnh sửa 18/02/2017; ngày chấp nhận đăng 20/02/2017

Tài liệu trích dẫn

ASEAN Political-Security Community Blueprint, Jakarta: ASEAN Secretariat, June 2009.

ASEAN Political-Security Community Blueprint, Jakarta: ASEAN Secretariat, March 2016.

ASEAN trong vòng xoáy quyền lực Mỹ-Trung, m.vietnamnet.vn/vn/tuanvietnam/288368/asean-trong-vong-xoay-quyen-luc-my-trung.html, truy cập ngày 15/02/2016.

Declaration on the Conduct of Parties in the South China Sea,

     asean.org/?static_post=declaration-on-the-conduct-of-parties-in-the-south-china-sea-3&category_id=32. Truy cập ngày 22-10-2012.

Dumbaugh, Kerry. China-U.S. Relations: Current Issues and Implications for U.S. Policy, Congressional Research Service, April 2, 2009.

John Kerry không thay đổi được quan điểm của Campuchia về Biển Đông, vnexpress.net/tin-tuc/the-gioi/john-kerry-khong-thay-doi-duoc-quan-diem-cua-campuchia-ve-bien-dong-3348711.html, truy cập ngày 27/01/2016.

Joint Communiqué of the 49th ASEAN Foreign Ministers’ Meeting, Vientiane, 24 July 2016.

Joint Statement of the ASEAN-U.S. Special Leaders’ Summit: Sunnylands Declaration, www.asean.org/wp content/uploads/2016/02/Sunnylands-Declaration-FINAL-16-Feb-2016.pdf, February 17, 2016.

Kissinger, Henry A. The Future of U.S.-Chinese Relations, Foreign Affairs, March/April 2012.

Lawrence, Susan V. & T. Lum. U.S.-China Relations: Policy Issues, Congressional Research Service, March 11, 2011.

Lê Hồng Hiệp, Cách vượt qua ‘lưỡng nan đồng thuận’ của ASEAN ở Biển Đông, nghiencuuquocte.org/2016/10/26/cach-vuot-qua-luong-nan-dong-thuan-cua-asean-o-bien-dong, truy cập ngày 26/2/2016.

Mỹ muốn ASEAN có tiếng nói chung về vấn đề Biển Đông, vnexpress.net/tin-tuc/the-gioi/my-muon-asean-co-tieng-noi-chung-ve-van-de-bien-dong-3347609.html?utm_source=detail&utm_medium=box_topic&utm_campaign=boxtracking, truy cập ngày 25/01/2016.

Nguyễn Duy Quý. 2001. Tiến tới một ASEAN hòa bình, ổn định và phát triển bền vững. Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia.

Phán quyết Biển Đông, phép thử lớn với sự đoàn kết của ASEAN, vnexpress.net/tin-tuc/the-gioi/phan-tich/phan-quyet-bien-dong-phep-thu-lon-voi-su-doan-ket-cua-asean-3434163.html?utm_source=detail&utm_medium=box_mostview&utm_campaign=boxtracking, truy cập ngày 12/7/2016.

Sáng kiến gần nửa tỷ USD của Mỹ cho an ninh biển Đông Nam Á, vnexpress.net/tin-tuc/the-gioi/tu-lieu/sang-kien-gan-nua-ty-usd-cua-my-cho-an-ninh-bien-dong-nam-a-3226994.html, truy cập ngày 01/6/2015.

Tòa Trọng tài bác bỏ yêu sách 'đường lưỡi bò' của Trung Quốc, vnexpress.net/tin-tuc/the-gioi/toa-trong-tai-bac-bo-yeu-sach-duong-luoi-bo-cua-trung-quoc-3435080.html, truy cập ngày 12/7/2016.

Tổng thống Philippines ca ngợi quan hệ với Bắc Kinh,www.bbc.com/vietnamese/world-37681222, truy cập ngày 17-10-2016; Trung-Phi ký các hợp đồng tổng trị giá 13,5 tỷ đôla, www.bbc.com/vietnamese/world-37715320, truy cập ngày 20/10/2016.

Trung Quốc tung đòn quyến rũ các nước ASEAN, vnexpress.net/tin-tuc/the-gioi/phan-tich/trung-quoc-tung-don-quyen-ru-cac-nuoc-asean-3411657.html?utm_source=detail&utm_medium=box_mostview&utm_campaign=boxtracking, truy cập ngày 01/6/2016.

Vì sao tuyên bố chung Mỹ-ASEAN không nhắc tới Biển Đông, vnexpress.net/tin-tuc/the-gioi/phan-tich/vi-sao-tuyen-bo-chung-my-asean-khong-nhac-toi-bien-dong-3356381.html, truy cập ngày 17/02/2016.

Ý đồ của Trung Quốc khi thỏa thuận riêng về Biển Đông với 3 nước ASEAN, vnexpress.net/tin-tuc/the-gioi/phan-tich/y-do-cua-trung-quoc-khi-thoa-thuan-rieng-ve-bien-dong-voi-3-nuoc-asean-3392674.html?utm_source=detail&utm_medium=box_recommend&utm_campaign=boxtracking, truy cập ngày 25/4/2016.

2001 ASEAN Declaration on Joint Action to CounterTerrorism, ww.aseansec.org/5318.htm; ASEAN Convention on Counter Terrorism, www.aseansec.org/19250.htm. Truy cập ngày 10-11-2001.

  http://journal.ussh.vnu.edu.vn/index.php/vjossh/article/view/177