Tính hiện đại trong quy hoạch đô thị Hà Nội của người Pháp (1873-1945)

Tính hiện đại trong quy hoạch đô thị Hà Nội của người Pháp (1873-1945)

Dương Tất Thành ^{(tr 277-286)}

Tóm tắt: Hà Nội-đô thị tiêu biểu bậc nhất Đông Dương cuối thế kỷ XIX, được người Pháp dành sự quan tâm đặc biệt. Những công trình, kiến trúc, quy hoạch đô thị của Hà Nội được nghiên cứu kĩ lưỡng, khoa học và mang tính chiến lược. Với mục đích ở lại đất An Nam lâu dài, người Pháp buộc phải có những thay đổi đối với Hà Nội, biến nơi đây từ một chốn “làng quê” lạc hậu trở thành một đô thị kiểu mẫu của châu Á; vừa đáp ứng nhu cầu sinh hoạt của người Pháp, đồng thời thuận tiện cho công cuộc khai thác thuộc địa.

Từ khi người Pháp đặt chân tới Hà Nội, nền văn minh của phương Tây cũng từng bước xâm nhập vào đô thị này. Đây là làn gió mới, đã biến Hà Nội trở thành một đô thị khác biệt hoàn toàn so với thời kì trước. Tính hiện đại trong quy hoạch đô thị của người Pháp thể hiện rõ nét ở Hà Nội trong thời kỳ từ năm 1873 đến năm 1945.

Nghiên cứu quy hoạch đô thị Hà Nội của người Pháp gần tám thập kỷ giúp tìm hiểu rõ hơn một phần lịch sử của Hà Nội, từ đó thấy được những những kinh nghiệm, bài học trong giải quyết vấn đề quy hoạch đô thị Thủ đô hiện nay.

Từ khóa: Tính hiện đại; quy hoạch đô thị Hà Nội.

Ngày nhận 02/12/2016; ngày chỉnh sửa 15/12/2016; ngày chấp nhận đăng 19/12/2016

Tài liệu trích dẫn

Ban chủ nhiệm Dự án-2004, Tư liệu viện khảo cổ học, Trung tâm lưu trữ hải ngoại AIX-EN-PROVENCE, Hà Nội, những hình ảnh về thành phố 1873-1943.

Đào Thị Diến. 2010. Hà Nội qua tài liệu và tư liệu lưu trữ 1873-1954, tập 2. Hà Nội: Nhà xuất bản Hà Nội.

Đỗ Quang Hưng, Trần Viết Nghĩa. 2013. Tính hiện đại và sự chuyển biến của văn hóa Việt Nam thời cận đại. Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia.

Nguyễn Văn Uẩn. 1984. Hà Nội nửa đầu thế kỷ XX. Hà Nội: Nhà xuất bản Hà Nội.

Phạm Xanh. 2010. "Dấu ấn văn hóa người Pháp ở Hà Nội". Tạp chí Nghiên cứu lịch sử. Số tháng 7 (2010).

Phan Huy Lê. 2012. Lịch sử Thăng Long Hà Nội (tập 2), Tủ sách 1000 năm Thăng Long. Hà Nội: Nhà xuất bản.

Philippe Papin. 2010. Lịch sử Hà Nội. Hà Nội: Nhà xuất bản Mỹ Thuật.

Trần Đình Sử. 2013. Tính hiện đại và lịch sử phê bình văn học Việt Nam thế kỉ XX, Nguồn: https://trandinhsu.wordpress.com/2013/04/15/tinh-hien-dai-va-lich-su-ly-luan-phe-binh-van-hoc-viet-nam-the-ki-xx/. Truy cập năm 2016.

Trung tâm Lưu trữ quốc gia I. 2016. Hà Nội và “tấm áo mới” những năm 1897-1902. website. http://luutruquocgia1.org.vn/gioi-thieu-tai-lieu-nghiep-vu/b4-529. Truy cập năm 2016.

William S.Logan. 2010. Hà Nội Tiểu sử một đô thị. Hà Nội: Nhà xuất bản Hà Nội.

http://journal.ussh.vnu.edu.vn/index.php/vjossh/article/view/150